ภาษี คือ ระบบที่รัฐจัดเก็บเงินจากประชาชน เพื่อนำไปใช้ในการพัฒนาประเทศ ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และโครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ ซึ่งหนึ่งในภาษีที่หลายคนเริ่มได้ยินเมื่อเริ่มทำงาน คือ “ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา”
ดังนั้น สำหรับใครที่มีรายได้ ไม่ว่าจะเป็น มนุษย์เงินเดือน ฟรีแลนซ์ หรือเจ้าของกิจการ ก็ควรทำความเข้าใจภาษีประเภทนี้ให้ชัดเจน เพื่อให้สามารถวางแผนการเงิน และยื่นภาษีได้อย่างถูกต้อง ในบทความนี้ Cloud-TA ขอชวนทุกคนมาทำความเข้าใจ ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา แบบง่าย ๆ ภายใน 5 นาที ถ้าพร้อมแล้ว ไปดูกัน
ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา คืออะไร ? และใครบ้างต้องเสียภาษี
ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา คือ ภาษีประเภทหนึ่งในกลุ่มภาษีทางตรง ซึ่งจัดเก็บจากบุคคลทั่วไป ที่มีรายได้ถึงเกณฑ์ตามที่กฎหมายกำหนด โดยจะจัดเก็บเป็นรายปี และให้ผู้มีรายได้ต้องยื่นแบบแสดงรายการภาษี ในช่วงระหว่างเดือนมกราคมถึงมีนาคมของปีถัดไป
ทั้งนี้ ผู้ที่มีรายได้ไม่สามารถอ้างว่า ไม่รู้ หรือไม่เข้าใจ ได้ เพราะการยื่นภาษี ถือเป็นหน้าที่ตามกฎหมายที่ทุกคนต้องปฏิบัติ หากมีรายได้เข้าเงื่อนไขที่กำหนดไว้ โดยบุคคลที่เข้าข่ายต้องเสียภาษี ได้แก่ บุคคลธรรมดา, ผู้ถึงแก่ความตายระหว่างปีภาษี, ห้างหุ้นส่วนสามัญ หรือคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล และกองมรดกที่ยังไม่ได้แบ่ง
สำรวจ รายได้แบบไหน ? จำเป็นต้องเสีย ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
การทำความเข้าใจว่า ใครมีหน้าที่ต้องเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เราวางแผนการเงินได้อย่างถูกต้อง โดยทั่วไปรายได้ที่ต้องนำมาคำนวณภาษี มีหลากหลายประเภท ซึ่งกฎหมายได้แบ่งประเภทของเงินได้ไว้ทั้งหมด 8 ประเภท ดังนี้
- เงินได้จากการจ้างแรงงาน เช่น เงินเดือน ค่าจ้าง โบนัส หรือค่าล่วงเวลา
- เงินได้จากหน้าที่ หรือตำแหน่งงาน เช่น ค่าธรรมเนียม ค่านายหน้า หรือค่าคอมมิชชัน
- เงินได้จากการรับจ้างทั่วไป เช่น ฟรีแลนซ์ หรือผู้รับเหมา
- เงินได้จากการให้เช่าทรัพย์สิน เช่น บ้าน ที่ดิน หรือรถยนต์
- เงินได้จากทรัพย์สินทางปัญญา เช่น ค่าลิขสิทธิ์ หรือสิทธิบัตร
- เงินปันผล ดอกเบี้ย และส่วนแบ่งกำไรจากการลงทุน
- เงินได้จากการประกอบกิจการพาณิชย์ การเกษตร หรืออุตสาหกรรม
- เงินได้อื่น ๆ ที่ไม่เข้าประเภท 1-7 เช่น รางวัลที่ได้จากการประกวด หรือเงินได้จากการขายทรัพย์สิน
ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ต้องเตรียมเอกสารอะไรบ้าง ?
การยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา เป็นหน้าที่ประจำปี ที่ผู้มีรายได้ทุกคนควรให้ความสำคัญ โดยสามารถยื่นได้ทั้งแบบยื่นด้วยตนเอง ที่สำนักงานสรรพากร หรือผ่านทางเว็บไซต์ของกรมสรรพากร โดยผู้มีรายได้ จำเป็นต้องเตรียมเอกสารต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- เอกสารแสดงรายได้ต่าง ๆ : เช่น หนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย (50 ทวิ) จากนายจ้างหรือผู้ว่าจ้าง และรายได้เงินอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็น คอมมิชชัน รายได้จากการเช่า หรือเงินปันผล
- รายการลดหย่อนภาษี: เช่น เอกสารค่าใช้จ่ายลดหย่อนส่วนตัว, เอกสารลดหย่อนบุตร, ใบเสร็จรับเงินค่าประกันต่าง ๆ หรือใบเสร็จเงินจากการบริจาค
- เอกสารอื่น ๆ : เช่น เลขบัญชีธนาคาร สำหรับกรณีขอคืนภาษี
สำหรับเจ้าของกิจการที่กำลังมองหาตัวช่วยในการจัดการเงินเดือน ขอแนะนำระบบ Cloud-TA ซึ่งเป็นระบบบริหารเงินเดือนแบบออนไลน์ที่ครบวงจร และใช้งานง่าย รองรับการใช้งานทุกเครื่องมือที่ สามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้
เปิดแบบฟอร์มยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา มีกี่รูปแบบ ?
สำหรับการยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ผู้มีรายได้จำเป็นต้องเลือกกรอก แบบฟอร์ม ให้ตรงกับประเภทของรายได้ เพื่อให้การยื่นภาษีถูกต้องตามกฎหมาย โดยแบบฟอร์มจะแบ่งออกเป็น 5 ประเภทหลัก ดังนี้
- ภ.ง.ด. 90
ภ.ง.ด. 90 ใช้สำหรับผู้ที่มีรายได้จากแหล่งอื่นที่ไม่ใช่เงินเดือน เช่น รายได้จากการประกอบธุรกิจ วิชาชีพอิสระ ค่าเช่า ค่าลิขสิทธิ์ หรือรายได้จากการลงทุนอื่น ๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีรายได้หลายทาง นอกเหนือจากงานประจำ หรือเงินเดือน
- ภ.ง.ด. 91
ภ.ง.ด. 91 ใช้สำหรับผู้ที่มีรายได้จากเงินเดือนเพียงอย่างเดียว โดยต้องเป็นผู้มีสัญชาติไทย และมีถิ่นฐานอยู่ในประเทศไทย เหมาะกับผู้มีรายได้ประจำ ที่ไม่มีรายได้อื่นเพิ่มเติม
- ภ.ง.ด. 93
ภ.ง.ด. 93 ใช้ในกรณีที่ต้องการยื่นแบบแสดงรายการภาษีล่วงหน้า ก่อนถึงกำหนดยื่นภาษีตามปกติ เช่น ผู้ที่มีเหตุผลจำเป็น ต้องเดินทางไปต่างประเทศ หรือต้องการปิดบัญชีภาษีก่อนกำหนด
- ภ.ง.ด. 94
ภ.ง.ด. 94 ใช้สำหรับการยื่นภาษีครึ่งปี หรือการยื่นภาษีกลางปีของผู้ที่มีรายได้ จากการประกอบธุรกิจหรือวิชาชีพอิสระ โดยไม่รวมรายได้จากเงินเดือน
- ภ.ง.ด. 95
ภ.ง.ด. 95 เป็นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ที่ออกแบบมา เพื่อใช้สำหรับผู้ที่ได้รับสิทธิลดอัตราภาษีเงินได้โดยเฉพาะ เช่น ผู้สูงอายุ ผู้พิการ หรือผู้มีรายได้จากเงินบำนาญ เป็นต้น
เช็กระดับ การจ่ายภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ต้องเสียเท่าไหร่ ?
การคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาในประเทศไทยนั้น ใช้หลักการคิดแบบ “ภาษีอัตราก้าวหน้า” หรือภาษีแบบขั้นบันได โดยมีการแบ่งช่วงของรายได้สุทธิ และกำหนดอัตราภาษีที่เพิ่มขึ้น ตามแต่ละช่วงรายได้ ซึ่งหมายความว่า ยิ่งมีรายได้สุทธิมาก อัตราภาษีที่ต้องเสีย ก็จะสูงขึ้นตามลำดับ โดยสูตรคำนวณภาษีเบื้องต้น คือ
รายได้สุทธิ = รายได้ทั้งปี – ค่าใช้จ่าย – ค่าลดหย่อน
เมื่อได้รายได้สุทธิแล้ว จึงนำไปคำนวณภาษีตามช่วงอัตราภาษี ดังนี้
อย่างไรก็ตาม การจ่ายภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาในประเทศไทย จะใช้วิธีการคำนวณแบบ “ขั้นบันได” ซึ่งหมายความว่า รายได้ที่ได้รับจะถูกแบ่งออกเป็นช่วง ๆ ตามอัตราภาษีที่กำหนดไว้ในแต่ละขั้น จากนั้นจะนำภาษีที่ต้องชำระในแต่ละช่วงรายได้มารวมกัน เพื่อคำนวณเป็นยอดภาษีทั้งหมดที่ต้องจ่ายจริง
สุดท้ายนี้ หากองค์กรที่ต้องการอัปเกรดระบบบันทึกเวลาเข้า-ออกงาน หรือจัดเก็บข้อมูลทางการเงินของพนักงาน เพื่อนำไปคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ขอแนะนำ Cloud-TA ระบบบันทึกเวลาเข้าออก และควบคุมการเปิดประตูที่ทำงานบนระบบคลาวด์ โดยระบบของเรามีฟังก์ชันหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น การยื่นคำร้องขอวันลา ข้อมูลสลิปเงินเดือน และการบันทึกข้อมูลพนักงานไว้ในที่เดียว หากสนใจติดต่อได้ที่
Website: https://cloud-ta.com/
Email: cloud-ta@innova.co.th
Tel: 091-717-5499, 092-273-1760 (Sale)
Line: @Cloud-TA
