สิทธิการ ลากิจ ตามกฎหมายแรงงาน เป็นเรื่องของพนักงานในองค์กรทุกคน นับตั้งแต่เข้ามาทำงานในวันแรก เพราะองค์กรที่ดีต้องให้ความสำคัญกับ Work Life Balance และมอบสิทธิในการลาทุกประเภท ให้ตรงตามที่กฎหมายแรงงานระบุไว้ เพื่อให้พนักงานได้พักผ่อน ฟื้นฟูร่างกายในวันที่เจ็บป่วย หรือทำธุระส่วนตัว ในกรณีที่มีกิจธุระเร่งด่วน
ในบทความนี้ Cloud-TA จะพา HR และมนุษย์เงินเดือน มาทำความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิวัน ลากิจ ตามกฎหมายแรงงาน ตั้งแต่รูปแบบของการลากิจ และขอบเขตการลากิจที่ถูกต้อง เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการเอารัดเอาเปรียบ ทั้งฝั่งของนายจ้าง และลูกจ้าง จะมีสาระอะไรที่น่าสนใจบ้าง เราไปดูพร้อมกันได้เลย
เรื่องสำคัญที่ HR ต้องรู้ ! ลากิจ คืออะไร มีทั้งหมดกี่รูปแบบ
วันลากิจ (Personal Leave) คือ การลาเพื่อไปทำธุระส่วนตัว ที่ไม่สามารถมอบหมายสิทธิให้คนอื่นไปทำแทนได้ และต้องเป็นกิจธุระที่รู้วันล่วงหน้า เพื่อแจ้งกับทางบริษัทตามระเบียบข้อบังคับ โดยทั่วไปแล้วสามารถลากิจได้ขั้นต่ำ 3 วันทำงานต่อปี ตามกฎหมายแรงงานมาตรา 34 ซึ่งลูกจ้างจะต้องได้รับค่าจ้างตามปกติ
นอกจากนี้ การใช้สิทธิลากิจ สามารถเลือกได้ว่าต้องการลางานครึ่งวัน หรือลางานเต็มวัน เพื่อไปดำเนินกิจธุระ ตามที่แจ้งไว้กับทางบริษัท แต่จะต้องมีการแจ้งล่วงหน้าอย่างน้อย 1 สัปดาห์ หรือภายใน 1 วันก่อนที่มีกิจธุระ โดยวันลากิจ สามารถแบ่งได้ออกเป็น 2 รูปแบบ ดังนี้
- ลากิจปกติ
การลากิจปกติ เป็นการลาเพื่อไปทำธุระส่วนตัว ซึ่งไม่มีใครสามารถทำแทนได้ แต่จะต้องมีการแจ้งล่วงหน้าก่อน เช่น การลาไปทำเอกสาร หรือติดต่อหน่วยงานราชการต่าง ๆ, การลาไปทำใบขับขี่, การลาไปงานมงคลต่าง ๆ, ลาไปงานรับปริญญาของตัวเอง และลาเพื่อพาคนในครอบครัวไปโรงพยาบาล ตามใบนัดของแพทย์ เป็นต้น
- ลากิจพิเศษ
การลากิจพิเศษ คือ การลากิจฉุกเฉินที่เร่งด่วนมาก ๆ โดยที่ไม่ทราบล่วงหน้า เช่น คนในครอบครัวประสบอุบัติเหตุ, พนักงานประสบอุบัติเหตุ หรือป่วยกะทันหัน และเครือญาติเสียชีวิต เป็นต้น ซึ่งพนักงานจะต้องพูดคุยกับ HR อย่างตรงไปตรงมา ว่าจำเป็นต้องแสดงหลักฐานอะไรบ้าง เพื่อป้องกันไม่ให้ถูกหักเงินเดือน
แชร์ลำดับการยื่นลากิจ ที่ First Jobber ควรทำความเข้าใจ
เพราะในแต่ละบริษัท ต่างก็มีระดับความเคร่งในการลางานที่แตกต่างกันออกไป ดังนั้น First Jobber ที่เพิ่งทำงานครั้งแรกในชีวิต หรือ HR ที่ยังไม่คุ้นเคยกับระบบของบริษัท ควรทำความเข้าใจกระบวนการลาของบริษัทตัวเอง เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาในภายหลัง ซึ่งทาง Cloud-TA ก็ได้รวบรวมลำดับการยื่นลากิจ ตามฉบับที่บริษัทส่วนใหญ่นิยมทำ มาไว้ให้แล้ว ดังนี้
- แจ้งล่วงหน้าก่อนเสมอ
หากรู้แล้วว่ามีกิจธุระส่วนตัวที่ต้องไปสะสาง ควรแจ้งกับหัวหน้างาน และ HR ล่วงหน้าประมาณ 1 สัปดาห์ หรืออย่างน้อย 1-3 วัน ยกเว้นกรณีฉุกเฉินที่ไม่สามารถแจ้งล่วงหน้าได้ เพื่อให้ HR ดำเนินการเรื่องเอกสารให้เรียบร้อย และง่ายต่อการถ่ายโอนงานภายในทีม
อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่มีธุระเร่งด่วน หรือเกิดอุบัติเหตุกะทันหัน ควรรีบแจ้งกับหัวหน้างาน และ HR ทันที เพื่อป้องกันไม่ให้ถูกหักเงิน ทั้งนี้ หากอยู่ในช่วงทดลองงาน การไม่แจ้งลากิจล่วงหน้า อาจเสี่ยงต่อการถูกประเมินให้ไม่ผ่านงานอีกด้วย
- ระบุเหตุผลที่ลางานให้ชัดเจน
เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการถกเถียงกันในภายหลัง ควรระบุเหตุผลที่ลางานให้ชัดเจน แต่ไม่จำเป็นต้องเปิดเผย รายละเอียดส่วนตัวที่ละเอียดอ่อน เช่น ในกรณีที่ลางานตามนัดของแพทย์ อาจส่งใบลาแนบไปด้วย แต่เบลอในส่วนของสาเหตุการวินิจฉัยของแพทย์ เป็นต้น
- ส่งใบลาให้เรียบร้อย
ก่อนจะถึงวันลาที่แจ้งกับ HR และหัวหน้างาน อย่าลืมเช็กด้วยว่าส่งใบลาเรียบร้อยแล้วหรือยัง โดยเฉพาะในองค์กรที่ต้องยื่นลางาน ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ หรือแอปพลิเคชันต่าง ๆ ทั้งนี้ หากยื่นลางานไปแล้ว ควรเช็กให้ละเอียด ว่าทาง HR กดอนุมัติให้แล้วเรียบร้อยหรือยัง
- ส่งต่อ หรือมอบหมายงานก่อนถึงวันลา
เนื่องจาก แต่ละคนต่างก็มีภาระงานที่แตกต่างกันออกไป ดังนั้น อย่าลืมมอบหมายงาน ให้กับเพื่อนร่วมงาน หรือวางแผนจัดการงานให้เรียบร้อย เพื่อเพิ่มความสบายใจให้กับตัวเอง ในวันที่ลางาน รวมถึงลดภาระงานให้กับผู้ที่ทำงานร่วมกันอีกด้วย
ทั้งนี้ สำหรับผู้ประกอบการ หรือเจ้าของบริษัท กำลังมองหาเครื่องมือในการจัดการวันหยุด และเวลาทำงานอย่างครบวงจร ขอแนะนำ Cloud-TA โดยสามารถตรวจสอบเวลาเข้า – ออกงานในแต่ละวัน จากหน้าจอปฏิทินได้ รวมทั้งแสดงวันหยุด และวันลาต่าง ๆ ของพนักงานอย่างครบถ้วน
มัดรวม 5 คำถามยอดฮิตที่พนักงานสงสัย เกี่ยวกับการ ลากิจ ตามกฎหมายแรงงาน
เชื่อว่า First Jobber คงมีคำถามเกี่ยวกับการลากิจมากมาย เพราะแต่ละบริษัทต่างก็มีระเบียบ และข้อกำหนดในการลาที่แตกต่างกันออกไป ตั้งแต่จำนวนวันลา และกระบวนการยื่นคำร้องขอลา Cloud-TA จึงได้รวบรวม 5 คำถามยอดฮิตที่พนักงานสงสัย เกี่ยวกับการลากิจมาไว้ให้แล้ว จะมีอะไรบ้าง เรามาดูไปพร้อมกันได้เลย
- พนักงานที่ยังไม่ผ่านโปร ลากิจได้ไหม
พนักงานที่ยังไม่ผ่านโปร หรือช่วงทดลองงาน สามารถลากิจได้ และยังได้รับเงินเดือน ซึ่งตาม พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 ได้ระบุไว้อย่างชัดเจนว่า ลูกจ้างไม่ว่าจะอยู่ในช่วงทดลองงาน หรือได้รับการบรรจุเป็นพนักงานประจำแล้ว สามารถลางานได้เหมือนกับพนักงานประจำ
- HR ไม่อนุมัติให้ลากิจ มีความผิดตามกฎหมายหรือไม่
โดยปกติแล้วพนักงาน มีสิทธิลากิจไม่น้อยกว่า 3 วันทำงาน/ปี โดยที่นายจ้างยังต้องจ่ายเงินค่าจ้างตามปกติ หากพนักงานยื่นลากิจตามระเบียบ นายจ้าง และ HR ไม่มีสิทธิปฏิเสธการอนุมัติวันลาได้ เว้นแต่พนักงานไม่ปฏิบัติตามกฎระเบียบของบริษัท หรือลางานโดยไม่บอกกล่าวล่วงหน้า
- นายจ้างสามารถหักเงินเดือนได้หรือไม่
ในกรณีที่ลากิจไม่เกิน 3 วันทำงาน/ปี นายจ้างจะต้องจ่ายเงินเดือนตามปกติ เพราะถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐาน ที่พนักงานควรจะได้รับ แต่หากพนักงานมีความจำเป็น ที่จะต้องลากิจเกินกว่า 3 วันทำงาน ก็สามารถลางานได้ แต่จะไม่ได้รับค่าจ้าง
- หากพนักงานลาโดยไม่แจ้งล่วงหน้า สามารถหักเงินได้หรือไม่
หากพนักงานลากิจแบบกะทันหัน แต่มีเอกสาร หรือหลักฐานต่าง ๆ อย่างชัดเจน เจ้านายจะไม่สามารถหักเงินเดือนได้ แต่หากขาดงานโดยไม่มีเหตุผล นายจ้างสามารถดำเนินการทางวินัยได้ ตามข้อกำหนดของแต่ละบริษัท
- การลากิจในแต่ละครั้ง จำเป็นต้องมีหลักฐานหรือไม่
การแสดงหลักฐานแนบมากับใบลานั้น ขึ้นอยู่กับนโยบายของแต่ละบริษัท ทางที่ดีควรสอบถามกับ HR หรือหัวหน้างานให้เรียบร้อย เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความผิดพลาดในภายหลัง
ก็จบกันไปแล้วกับ สาระน่ารู้เกี่ยวกับสิทธิวัน ลากิจ ตามกฎหมายแรงงาน จะเห็นได้ว่ามนุษย์เงินเดือนทุกคน ควรมีความรู้ และความเข้าใจพื้นฐาน เกี่ยวกับสิทธิพื้นฐานของตัวเอง เพื่อไม่ให้ถูกเอาเปรียบ ทั้งยังช่วยให้เตรียมการให้พร้อม ก่อนลางานไปทำธุระส่วนตัว โดยไม่ทำผิดกฎบริษัท และเป็นภาระต่อเพื่อนร่วมงาน
สุดท้ายนี้ หากคุณต้องการเครื่องมือ ที่เข้ามาช่วยบริหารวันหยุด และเวลาเข้าออกงาน ของพนักงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ Cloud-TA ระบบ Time & Attendance ออนไลน์ ที่ช่วยให้การจัดการข้อมูลของพนักงานสะดวก และรวดเร็ว โดยที่ไม่ละเมิดกฎหมายแรงงาน หากสนใจ สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
Website: https://cloud-ta.com/
Email: cloud-ta@innova.co.th
Tel: 091-717-5499, 092-273-1760 (Sale)
Line: @Cloud-TA
