การเริ่มจ้างงานในแต่ละครั้ง ไม่ว่าจะเป็น งานประจำ งานฟรีแลนซ์ หรืองานพาร์ตไทม์ สิ่งสำคัญที่ HR ต้องจัดทำให้กับพนักงาน คือ สัญญาจ้างพนักงาน เอกสารสำคัญที่เปรียบเสมือนหลักฐานการจ้างงาน ระหว่างนายจ้าง และลูกจ้าง ซึ่งมีผลในทางกฎหมาย โดยเฉพาะในกรณีที่นายจ้างละเมิดสิทธิของพนักงาน หรือลูกจ้างทำผิดกฎของบริษัท
โดยในบทความนี้ Cloud-TA จะมาแชร์สาระที่น่าสนใจ เกี่ยวกับสัญญาจ้างงานของพนักงานในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อให้ HR ร่างสัญญาที่ถูกต้องตามกฎหมาย และไม่ละเมิดสิทธิของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ทั้งยังช่วยให้บริษัท ดำเนินกิจการอย่างราบรื่นอีกด้วย หากพร้อมแล้ว เราไปดูกันได้เลย
สาระน่ารู้ ! สัญญาจ้างพนักงาน คืออะไร ทำไมมนุษย์เงินเดือนต้องรู้
สัญญาจ้างงาน คือ เอกสารที่ทำหน้าที่เป็นตัวกำหนดความเสมอภาค และความรับผิดชอบระหว่างนายจ้างกับลูกจ้าง ตามที่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 575 ระบุไว้ว่า “สัญญาจ้างแรงงานนั้น คือ สัญญาซึ่งบุคคลหนึ่งเรียกว่าลูกจ้าง ตกลงทำงานให้แก่บุคคลอีกคนหนึ่ง เรียกว่านายจ้าง และนายจ้างตกลงจะจ่ายสินจ้างให้ ตลอดระยะเวลาที่ทำงาน”
ดังนั้น ยิ่งสัญญาจ้างมีการระบุรายละเอียดต่าง ๆ ชัดเจน เช่น หน้าที่การทำงาน เงินเดือน สวัสดิการ และเงื่อนไขการสิ้นสุดสัญญา ก็จะยิ่งช่วยให้การทำงาน ดำเนินไปอย่างราบรื่น และลดความเสี่ยง ในการเกิดข้อขัดแย้งในอนาคต ซึ่งรายละเอียดสำคัญ ที่ควรมีในสัญญาจ้างงาน มีดังนี้
- ข้อมูลของนายจ้างและลูกจ้าง: ระบุชื่อ และที่อยู่ของนายจ้าง และลูกจ้างให้ชัดเจน พร้อมกับตรวจเช็กด้วยว่าสะกดถูกต้องหรือไม่
- หน้าที่ และความรับผิดชอบของลูกจ้าง: ระบุหน้าที่ และขอบเขตในการทำงานที่ลูกจ้างต้องรับผิดชอบ เพื่อสร้างความชัดเจนว่า ขอบเขตงานของลูกจ้างคืออะไร
- ระยะเวลาการจ้างงาน: ควรระบุให้ชัดเจนว่าเป็นสัญญาจ้างงานประจำ ชั่วคราว หรือสัญญาจ้างงานแบบมีกำหนดระยะเวลา (Contract) ทั้งยังต้องระบุให้ชัดเจนด้วยว่า จะมีการประเมินศักยภาพของพนักงานเมื่อไหร่บ้าง
- เงินเดือน และสวัสดิการ: สิ่งสำคัญที่ควรระบุให้ชัดเจน คือ เงินเดือน และสวัสดิการที่พนักงานจะได้รับ เช่น ประกันสังคม ประกันสุขภาพ โบนัสประจำปี หรือสิทธิประโยชน์อื่น ๆ ตามตำแหน่ง
- เวลาทำงาน และวันหยุด: ในสัญญาจ้างของพนักงาน จะต้องมีการชี้แจงรายละเอียดในเรื่องของเวลาทำงาน และวันหยุดประจำสัปดาห์ เช่น ในแต่ละวันต้องทำงานกี่ชั่วโมง และจำเป็นต้องทำงานกี่วันต่อสัปดาห์ รวมถึงวันหยุดพักผ่อน และสิทธิการลาตามที่กฎหมายกำหนด
- เงื่อนไขการลา และวันหยุดนักขัตฤกษ์: ควรระบุจำนวนวันลาป่วย วันลากิจ วันลาพักร้อน รวมถึงวันหยุดตามกฎหมายให้ครบถ้วน เพื่อให้พนักงาน ทราบถึงสิทธิที่ควรจะได้รับ
- เงื่อนไขการสิ้นสุดสัญญา: อีกหนึ่งส่วนที่ควรกำหนด และเขียนเป็นลายลักษณ์อักษรให้ชัดเจน ได้แก่ เงื่อนไขการสิ้นสุดสัญญา เพื่อแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับการชดเชย หรือการเลิกจ้างงานอย่างชัดเจน
- ข้อกำหนดเพิ่มเติม: เช่น ข้อตกลงเรื่องการเก็บรักษาความลับ (Non-Disclosure Agreement) รวมถึงการไม่แข่งขันกับบริษัทหลังเลิกจ้าง (Non-Compete Agreement) และการใช้ทรัพย์สิน หรือข้อมูลของบริษัทอย่างเหมาะสม
รู้ก่อนร่างสัญญาเอกสาร สัญญาจ้างพนักงาน มีทั้งหมดกี่รูปแบบ
ในบริษัทแต่ละแห่ง ไม่ได้มีเพียงแค่พนักงานประจำเท่านั้น แต่ยังมีพนักงานอีกหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น พนักงานสัญญาจ้าง พนักงานพาร์ตไทม์ หรือแม้แต่การจ้าง Outsource มาร่วมงาน ทำให้แผนก HR (Human Resource) ต้องคอยจัดทำสัญญาจ้างงาน ให้สอดคล้องกับรูปแบบการทำงานของพนักงานแต่ละคน ซึ่ง Cloud-TA ก็ได้รวบรวมรูปแบบเอกสารจ้างงานมาไว้ให้แล้ว ดังนี้
- สัญญาจ้างงานแบบรายวัน หรือรายชั่วโมง
สัญญาจ้างงานแบบรายวัน หรือรายชั่วโมง (Casual) เหมาะกับการจ้างงานระยะสั้น เช่น การจ้างงานเฉพาะอีเวนต์ต่าง ๆ หรือโปรเจคต์ที่ต้องการผู้ทดลอง โดยพนักงานจะได้รับค่าจ้าง ตามจำนวนชั่วโมง หรือวันที่มาทำงาน ซึ่งสัญญาประเภทนี้ จะมีการเซ็นสัญญาเป็นลายลักษณ์อักษร หรือไม่มีก็ได้
- สัญญาจ้างงานแบบไม่มีกำหนดระยะเวลา
ในส่วนของสัญญาจ้างงานแบบไม่มีกำหนดระยะเวลา หรือที่หลายคนเข้าใจกันว่า สัญญาจ้างงานสำหรับพนักงานประจำ (Full-Time employee) โดยพนักงานจะได้รับเงินเดือนตามข้อตกลงในสัญญา ทั้งยังมีสิทธิได้รับวันหยุดประจำสัปดาห์ วันลาพักร้อน และสวัสดิการต่าง ๆ จากบริษัท รวมถึงได้รับค่าชดเชยเลิกจ้าง ครบถ้วนตามที่กฎหมายกำหนดอีกด้วย
- สัญญาจ้างงานแบบมีกำหนดระยะเวลา
สัญญาจ้างงานแบบมีกำหนดระยะเวลา เป็นสัญญาจ้างงานสำหรับพนักงานสัญญาจ้าง (Contract) ซึ่งจะมีการระบุช่วงเวลาการจ้างงานที่ชัดเจน เช่น ระยะเวลาจ้าง 1 ปี หรือสัญญาจ้างตามโปรเจคต์ต่าง ๆ โดยนายจ้างมีสิทธิที่จะลด หรือขยายระยะเวลาจ้างงานได้ อีกทั้งสวัสดิการของพนักงานสัญญาจ้าง จะขึ้นอยู่กับข้อกำหนดของบริษัท
- สัญญาจ้างงานพาร์ตไทม์
สำหรับสัญญาจ้างงานแบบพาร์ตไทม์ (Part-Time) จะเป็นการจ้างงานเพียงระยะสั้น ๆ โดยพนักงานจะได้รับค่าจ้าง ตามจำนวนชั่วโมง หรือวันที่มาทำงานเท่านั้น ซึ่งนายจ้างสามารถปรับเปลี่ยนวัน และเวลาการทำงานได้ตามความเหมาะสม นอกจากนี้ พนักงานพาร์ตไทม์ ยังไม่ได้รับสิทธิในการลาพักร้อน หรือค่าชดเชยเลิกจ้างอีกด้วย
ทั้งนี้ สำหรับองค์กรที่มีพนักงานหลายรูปแบบ และกำลังมองหาตัวช่วยในการจัดเก็บเอกสาร เพื่อให้ทีมงาน HR (Human Resource) ของบริษัททำงานได้สะดวกยิ่งขึ้น ขอแนะนำ Cloud-TA แอปพลิเคชันที่ช่วยบันทึกเวลาทำงาน ยื่นลางาน จัดเก็บเอกสารสำคัญของพนักงาน และอนุมัติการลาได้ง่าย ๆ ผ่านมือถือทุกระบบทั้ง iOS และ Andriod
4 สาเหตุสำคัญที่ HR ควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับสัญญาจ้างงาน
เมื่อได้ทราบถึงประเภทของ สัญญาจ้างพนักงาน กันไปแล้ว คราวนี้ HR (Human Resource) ลองมาทำความเข้าใจสาเหตุที่สำคัญ ในการเรียนรู้เรื่องของสัญญาจ้างงาน ให้รอบคอบไปพร้อมกัน เพื่อให้การทำงานในองค์กร ดำเนินไปอย่างราบรื่น และป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาในภายหลัง โดยสาเหตุที่ควรทำความเข้าใจ เรื่องของสัญญาจ้างงาน มีดังนี้
- ป้องกันการเกิดข้อขัดแย้ง
เนื่องจาก สัญญาจ้างงาน เป็นเอกสารที่ระบุหน้าที่ และขอบเขตการทำงานไว้อย่างชัดเจน ทำให้นายจ้าง และลูกจ้างเข้าใจถึงเป้าหมายในการทำงาน ทั้งยังช่วยลดโอกาสที่จะเกิดข้อขัดแย้งในภายหลัง โดยเฉพาะในกรณีที่มีการเลิกจ้าง
- ปกป้องสิทธิของนายจ้าง และลูกจ้าง
สัญญาจ้างงาน ไม่ได้มีเพียงแค่การสร้างความชัดเจน และป้องกันการเกิดปัญหาในอนาคตเท่านั้น แต่ยังช่วยปกป้องสิทธิของลูกจ้างอีกด้วย เพราะลูกจ้างจะรู้สึกมั่นใจว่าจะได้รับค่าตอบแทน และสวัสดิการตามที่ตกลง ทั้งยังมีโอกาสเติบโตในสายงาน ตามที่สัญญาได้ระบุไว้
ในขณะเดียวกัน รายละเอียดในเอกสารสัญญาจ้างงาน ก็ช่วยคุ้มครองสิทธิของนายจ้างเช่นกัน เนื่องจาก รายละเอียดบางส่วน ช่วยปกป้องผลประโยชน์ของบริษัท โดยเฉพาะในส่วนของการรักษาความลับ หรือป้องกันการละเมิดเงื่อนไข รวมถึงสัญญาในการไม่แข่งขันกับบริษัทหลังเลิกจ้าง
- สร้างความมั่นใจในการทำงาน
การระบุรายละเอียดที่สำคัญอย่างชัดเจน เช่น ตำแหน่งงาน หน้าที่ความรับผิดชอบ ค่าตอบแทน และสวัสดิการที่จะได้รับ ช่วยสร้างความชัดเจน และความไว้วางใจในการทำงานร่วมกัน เพราะลูกจ้างจะมองว่า บริษัทมีความโปร่งใส และใส่ใจในเรื่องของสิทธิของพนักงาน
- ปฏิบัติตามกฎหมายแรงงาน
เอกสารสัญญาจ้างงาน ช่วยให้นายจ้าง ลูกจ้าง และ HR ปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ทั้งยังป้องกันการเอารัดเอาเปรียบ จากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง โดยเฉพาะในกรณีที่ลูกจ้างถูกเอาเปรียบ ก็สามารถนำสัญญาจ้างงาน ไปร้องเรียนกับทางกรมแรงงานได้ในทันที เพื่อพิสูจน์ข้อเท็จจริงตามกระบวนการทางกฎหมาย
ก็จบกันไปแล้วกับ ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับ สัญญาจ้างพนักงาน จะเห็นได้ว่าเอกสารการจ้างงาน เป็นด่านแรกที่ช่วยยืนยันว่าทางองค์กร ได้รับพนักงานเข้ามาร่วมงานแล้ว ทั้งยังเป็นเอกสารที่มีผลทางกฎหมาย เพราะสามารถยืนยันความบริสุทธิ์ของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง เมื่อเกิดความขัดแย้งกันในอนาคต
หากคุณเป็นเจ้าขององค์กร ที่ต้องการจัดเอกสารสำคัญให้ปลอดภัย ขอแนะนำ Cloud-TA ระบบบันทึกเวลาการทำงาน ที่รองรับการใช้งานทั้งบนเว็บไซต์ และแอปพลิเคชัน พร้อมจัดเก็บข้อมูลสำคัญได้อย่างปลอดภัย และใช้งานง่าย ทำให้ HR (Human Resource) ทำงานได้สะดวกยิ่งขึ้น หากสนใจสามารถติดต่อ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
Website: https://cloud-ta.com/
Email: cloud-ta@innova.co.th
Tel: 091-717-5499, 092-273-1760 (Sale)
Line: @Cloud-TA
